ಮಂಗಳಗಂಗೋತ್ರಿಯ ಭೂವಿಜ್ಞಾನದ ಅಧ್ಯಾಪಕರೋರ್ವರಿಗೆ ನಾನೊಮ್ಮೆ ಮುರಕಲ್ಲ ಗುಹಾಶೋಧಗಳ ಕುರಿತು ತಿಳಿಸಿದ್ದೆ. ಅರ್ಥಹೀನ ಕತೆಗಳ ಕಂತೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯನದ್ದು ಕಾಣಲೇ ಇಲ್ಲ ಎಂದೂ ಕೊರಗಿದೆ. ಅವರು ಒಮ್ಮೆ ನಮ್ಮೊಡನೆ ಸ್ವತಃ ಬಂದು ನೋಡುವ ಉತ್ಸಾಹ ತೋರಿದರು. ಆ ಸುಮಾರಿಗೆ ಮಂಚಿಯ ಬಳಿ ಯಾರೋ ಮನೆಯ ನೀರಿಗೆಂದು ಬಾವಿ ತೆಗೆಸುವಾಗ ತಳ ಕುಸಿದು, ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಗುಹೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡ ಸುದ್ಧಿ ಕೇಳಿದ್ದೆ. ವಿವಿನಿಲಯದ ಅಧ್ಯಾಪಕರನ್ನೂ ಗೆಳೆಯರ ಬಳಗದೊಡನೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡೇ ಹೋಗಿದ್ದೆ. ಬಾವಿ ತೋಡಿದವರು, ಶುದ್ಧ ಗಾಳಿಯ ಕುರಿತು ಅವರದೇ ಏನೋ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಆಗಲೇ ಗುಹಾ ತನಿಖೆ ಮುಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ನಾವು ಕುತೂಹಲಕ್ಕಷ್ಟೇ ಅವರದೇ ಎರಡೇಣಿ ಬಳಸಿ (ಮೊದಲು ಬಾವಿಗೆ, ಅನಂತರ ಗುಹೆಗೆ) ಇಳಿದು ನೋಡಿದ್ದೆವು. ಗುಹೆ ಆ ಮೊದಲು ಹೊರಗಿನ ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಂತಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಬಾವಲಿ ಅಥವಾ ‘ಕತೆ ಹೇಳುವ’ ಜೈವಿಕ ಅವಶೇಷಗಳು ನಮಗೆ ಕಾಣಿಸಲಿಲ್ಲ. ಪಾಪ ಮನೆಯವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಹನ್ನೆರಡಡಿ ತೋಡಿದ ಕೂಲಿ ವ್ಯರ್ಥವಾದದ್ದು ಒಂದು ವ್ಯಥೆ. ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ದುಃಖ, ಒತ್ತಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಹಳೆಗಾಲದ ಮನೆಯೂ ಅರೆವಾಸಿ ಆ ಭಾರೀ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಪೊಳ್ಳಿನ ಮೇಲೇ ನಿಂತಿತ್ತು. ಅಧ್ಯಾಪಕ ಮಿತ್ರ ನನಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಏನೆಲ್ಲ ಗ್ರಹಿಸಿದರೋ ಇಂದು ನೆನಪಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. (ಆ ಮನೆಯವರು ಮುಂದೇನು ಮಾಡಿದರೆಂದೂ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ).  ಬಡಗುಬೆಟ್ಟು ಗುಹೆಗೆ ಹೋಗುವಾಗಲೂ ಅಧ್ಯಾಪಕ ಮಿತ್ರರಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದ್ದೆ. ಅವರು ಬರಲಿಲ್ಲ, ಕೇವಲ ಮಾದರಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ತರಲು ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಕೊಟ್ಟರು. ಗುಹೆಯ ಎತ್ತರ ಎಲ್ಲೂ ನಾಲ್ಕಡಿ ಮೀರದಿದ್ದರೂ ಅಗಲ, ಒಳಗಿನ ಕವಲುಗಳು, ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ಧಾರಾಳವಿತ್ತು. ಆ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಚರಾವಿಗೆ ಬಿಟ್ಟ ಜಾನುವಾರುಗಳಿಗೆ ಅದು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದ ಉರಿಬಿಸಿಲಿಗೆ ಪ್ರಕೃತಿಯೇ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟ ನೆರಳ ಕಟ್ಟೆಯೇ ಆಗಿತ್ತು. ನಾವು ಮುತುವರ್ಜಿ ವಹಿಸಿ, ಅಳತೆ ಪಟ್ಟಿ ಹಿಡಿದು, ಒಳಗೆ ನಿಯತ ಅಂತರಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲದ ಮೇಲ್ಮೈ ಮಣ್ಣು, ಕಲ್ಲುಗಳ ಮಾದರಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಕೊಂಡು ತಂದು ಅವರಿಗೆ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದೆವು. ಅವರಿಂದ ತುಂಬ ಸಮಯ ಏನೂ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಬರಲಿಲ್ಲ. ಮತ್ತೆ ನನ್ನ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆಂಬಂತೆ “ಏನೂ ಇಲ್ಲ” ಎಂದು ಕೈಯಾಡಿಸಿಬಿಟ್ಟರು!